Z dniem 29 sierpnia 2015 r. obowiązuje wnioskowana przez Rzecznika Praw Dziecka Marka Michalaka, nowelizacja kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, która wprowadza nowe zasady sprawowania opieki nad dzieckiem po rozwodzie rodziców.
Wprawdzie, począwszy od noweli przepisów kodeksu rodzinnego w 2009 r., rodzice mogli w toku procesu o rozwód przedstawić sądowi porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwiązaniu małżeństwa, a sąd tę umowę uwzględniał jeśli tylko jej warunki były zgodne z dobrem dziecka, jednak taki sposób określenia praw i obowiązków w stosunku do dziecka nie był stosowany wystarczająco często z uwagi na osobisty konflikt stron, związane z nim emocje i w konsekwencji nieumiejętność wypracowania konsensusu. W braku ww. porozumienia, sąd powierzał tę władzę jednemu z rozwodzących się rodziców z jednoczesnym ograniczeniem władzy drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka. Z kolei z danych Resortu Sprawiedliwości za lata 2003-2012 wynika, że w większości przypadków sądy przyznawały wykonywanie władzy rodzicielskiej matkom, zaś ojcom jedynie w ok. 4 % przypadków.
Według obecnych przepisów ograniczenie władzy rodzicielskiej ma charakter wyjątkowy i może nastąpić jedynie w przypadku, gdy ojciec czy matka nie wypełniają swoich obowiązków rodzicielskich.
Aktualnie to przede wszystkim rodzice mają ustalać zakres wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i kontaktów z dzieckiem. Jeśli nie będą potrafili się w tej kwestii porozumieć i przedłożyć sądowi pisemnej umowy regulującej ww. prawa i obowiązki względem dziecka, wówczas sąd zobligowany będzie do wydania rozstrzygnięcia, przy czym jego przedmiotem ma być określenie sposobu wspólnego wykonywania tej władzy przez oboje rozwiedzionych małżonków, a nie jak dotąd przez jednego z nich, z ograniczeniem władzy drugiego. Znamiennym jest, iż orzekając w tej kwestii sąd ma odtąd kierować się „prawem dziecka do wychowania przez oboje rodziców”, nie zaś jak dotąd ogólną przesłanką „dobra dziecka”.
Novum jest także wprowadzenie możliwości pozostawienia przez strony poza procesem kwestii utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Na zgodny wniosek stron, sąd może zaniechać ustaleń w tym zakresie. Jest to istotne uproszczenie w sprawach, w których rozwodzący się małżonkowie ustalą terminy i sposoby realizacji ich prawa do spotkań z dzieckiem, skracając tym samym zarówno zakres prowadzenia przez sąd koniecznego postępowania dowodowego w sprawie o rozwód jak i czas jej trwania. Zwłaszcza, że w przypadku zaistnienia w przyszłości konfliktu w tym zakresie, rodzice zawsze mogą skierować sprawę o ustalenie kontaktów z dzieckiem do sądu rodzinnego.
Kancelaria udziela pomocy stronom procesu o rozwód w prowadzeniu mediacji, negocjacjach i wypracowaniu treści warunków pisemnego porozumienia rozwodzących się małżonków w zakresie sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem (dziećmi) po rozwodzie.
Świadczymy także kompleksową pomoc prawną w sprawach rodzinnych.
(opracowała: adw. Agnieszka Szufel-Figurska)